Ông Đỗ Văn T trieu chung benh gan chữa bệnh gan. (quận Từ Liêm, Hà Nội) những ngày gần đây đang lo sợ và lo lắng vì sắp tới, ngoài điều khoản tiền truyền hình cáp, gia đình ông có khả năng sẽ phải mua một đầu thu chuyển đổi khoảng chừng 1 triệu sau khi nhà phố nước chuyển sang phát sóng truyền hình số mặt đất.


Người dân vẫn đang quen thuộc với việc dùng antena thu sóng truyền hình analog.

Tuy nhiên, khi đem chuyện này thương lượng với người láng giềng của mình – ông Nguyễn Văn L., ông T. lại càng lo lắng hơn. Ông L. không quyết định với ông T. và nói rằng, chẳng thể có chuyện nhà phố nước không phát sóng các kênh chương trình truyền hình miễn phí cho dân xem như trước đây.
Biểu trưng của số hóa truyền hình sẽ được dán vào các mẫu tivi có điển tích hợp đầu thu DVB-T2 kể từ 1/5.Giống như ông T. và ông L., nhiều người dân ở Hà Nội vẫn chưa hiểu rõ về lịch trình cũng như những lợi ích mà công cuộc số hóa truyền hình đem lại.

Ông T. cho biết, gần đây, ông nghe trên báo đài nói rằng, trong thời gian sắp tới, nhà mặt phố nước sẽ ngừng phát sóng các kênh truyền hình theo kiểu cũ mà chuyển sang truyền hình kỹ thuật số. Người dùng nếu muốn tiếp tục xem các kênh truyền hình thì phải mua tivi mới có điển tích hợp đầu thu hoặc mua đầu thu rời. Tuy nhiên, nhà ông ngày nay đang dùng truyền hình cáp và ông cũng không biết là liệu sắp tới khi chuyển đổi thì ông có cần đổi tivi hay mua đầu thu hay không.

Tuy nhiên, ông L. thì vẫn cho rằng, dù nhà mặt phố nước phát sóng theo nguyên tắc công nghệ nào thì cũng không thể không cho dân xem chương trình truyền hình được. Bằng chứng là nhà phố ông không dùng truyền hình cáp, chỉ dùng ăn-ten nhưng vẫn xem được các kênh truyền hình quốc gia như bình thường.

Trên thực tế, sự nằm mộng hồ của những người như ông T. và ông L. về lịch trình số hóa truyền hình không phải là điều khó hiểu.Theo lộ trình số hóa truyền hình mặt đất đã được Thủ tướng Chính phủ duyệt y thì từ 2011 tới nay, khu vực nhóm I (gồm 5 tỉnh đô thị Hà Nội (cũ), đô thị Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ và Hải Phòng) đã phủ sóng truyền hình số mặt đất theo chuẩn DVB-T2 mới.Tuy vậy, để người dân có thời gian chuyển đổi, các đài truyền hình trung ương và địa phương tại các tỉnh thành thị này vẫn phát song song cả truyền hình số lẫn truyền hình na ná (analog). Điều này có nghĩa, những hộ gia đình như ông L. vẫn có xác xuất thu được các kênh truyền hình phát bằng tín hiệu giống như (analog) như trước đây.

Tuy nhiên, cũng theo lộ trình số hóa thì kể từ đầu năm 2016, 5 tỉnh đô thị nói trên sẽ tắt đầy đủ sóng truyền hình na ná (analog). Tới thời điểm này, những hộ gia quyến như ông L. chẳng thể tiếp thô tục thu các kênh truyền hình giống như nữa. Tới lúc này, để tiếp tục thu và xem các kênh truyền hình, ông L. buộc phải mua tivi có điển tích hợp sẵn đầu thu chuẩn DVB-T2 hoặc mua đầu thu chuẩn DVB-T2 rời. Tuy nhiên, những hộ gia đình sử dụng truyền hình trả tiền (truyền hình cáp và truyền hình vệ tinh) như ông T. sẽ không bị ảnh hưởng.Theo thông tư của Bộ Thông tin và Truyền thông suốt (TT&TT), kể từ 1/4 vừa qua, các mẫu tivi nhập khẩu hoặc sinh sản tại Việt Nam có kích cỡ trên 32 inch đều phải được điển tích hợp đầu thu theo chuẩn DVB-T2 mới để người dùng có khả năng thu các kênh truyền hình số mặt đất theo chuẩn mới. Các mẫu tivi này đều sẽ được dán dấu hợp quy, nhãn hàng hóa và biểu tượng số hóa truyền hình để người dùng có thể nhận biết. Hiện tại, có khoảng gần 100 loại tivi khác nhau của các hãng sinh sản đã được điển tích hợp sẵn đầu thu DVB-T2.

Trong trường hợp người dân không đổi tivi có hỗ trợ chuẩn DVB-T2, thì buộc phải mua đầu thu độc lập. Tuy nhiên, hiện tại, dễ thường do công cuộc số hóa truyền hình mới chỉ bắt đầu, người dân tại các tỉnh đô thị thuộc nhóm I cũng có tỉ lệ sử dụng truyền hình trả tiền cao nên trên thị trường vẫn chưa có nhiều neo đơn vị cung cấp đầu thu chuẩn DVB-T2.

Theo một thành viên Ban chỉ huy Đề án số hóa truyền hình, cho tới thời gian hiện tại, chưa có công ty nào chuyển nhượng công trình đầu thu truyền hình kỹ thuật số nguyên tắc DVB-T2 đại trà ra phân khúc Việt Nam. Những đầu thu được rao bán cốt yếu là nhập từ Trung Quốc, chưa được chứng nhận hợp quy hoặc công cha nội hợp chuẩn. Vị này cũng khuyến cáo người dân không nên mua để thường dùng những loại đầu thu này.

Nhiều lợi ích

Truyền hình số mặt đất cho hình ảnh sắc nét và số lượng kênh chương trình phong phú hơn.Theo một số chuyên gia, mặc dù trong GĐ chuyển giao, người dùng vẫn nên mua và thường dùng tivi có tích hợp đầu thu DVB-T2 hoặc đầu thu để chuyển sang xem truyền hình số mặt đất thay vì truyền hình tương tự.So với truyền hình tương tự, truyền hình số mặt đất có ưu điểm rõ rệt với số lượng kênh chương trình nhiều hơn và chất lượng hình ảnh cũng tăng lên. Chẳng hạn, hiện tại, giả dụ sử dụng tivi có điển tích hợp đầu thu DVB-T2 người dân có khả năng xem được kênh VTV3 tiêu chuẩn HD của VTV và rất nhiều kênh của VTC, AVG.

Trong tương lai, theo lộ trình số hóa, khi các nhà phố cung cấp lao vụ truyền dẫn, phát sóng truyền hình số mặt đất khu vực được thành lập và tham dự vào thị trường truyền dẫn phát sóng, người dân sẽ còn được thu xem thêm nhiều kênh truyền hình nữa. Khi đó, người dân ở một tỉnh không chỉ thu xem được kênh truyền hình của riêng tỉnh đấy mà còn có khả năng xem được các kênh truyền hình của các tỉnh khác trong cùng khu vực. chẳng hạn, người dân ở tỉnh Nam Định có khả năng xem được 14 kênh chương trình truyền hình địa phương của các tỉnh trong khu vực Bắc Bộ,...

Đối với Nhà nước, số hóa truyền hình đem đến ích lợi to lớn trong phát triển kinh tế từng lớp khi giải phóng được một đoạn băng tần lớn, có giá trị cao để triển khai các nghiệp vụ thông tin di động đời mới, giục giã sự tiến bộ của ngành Công nghệ thông báo và Viễn thông 9life.

• Lê Văn